Chińska Republika Ludowa to kraj, który w XXI wieku bardzo pobudza wyobraźnię i zmusza do zastanowienia. Chińczycy w ciągu bardzo krótkiego okresu zdołali przejść drogę od skrajnej biedy po bycie światowym, gospodarczym hegemonem, a przy tym stworzyli absolutnie unikalny system polityczny, będący połączeniem klasycznego komunizmu z wieloma ideami kapitalistycznymi. Można zatem śmiało zaryzykować tezę, że Chińczycy to teraz znakomici biznesmeni. Świadczy o tym wiele czynników, ale najlepszym z nich wydaje się być fakt, że jeszcze do niedawna określenie „Made in China” miało skrajnie pejoratywny wydźwięk i kojarzyło się z niedbale złożoną podróbką znanych marek, którą można kupić za grosze. Dzisiaj po takiej renomie nie ma już śladu – chińskie produkty słyną z coraz większej jakości, a niejedna osoba z naszego otoczenia ma przy sobie zapewne telefon marki Huawei czy Xiaomi. To wszystko niezaprzeczalnie robi ogromne wrażenie i jest po prostu godne szacunku, bo dowodzi, że każdą negatywną łatkę można przezwyciężyć.
Co jednakże trzeba wiedzieć na temat chińskiej kultury, by nie poczuć się w niej kompletnie zagubionym, a przy tym by nie zrazić do siebie tamtejszych obywateli? Kraj jest to na wskroś wręcz egzotyczny, więc warto zapoznać się z co najmniej kilkoma ciekawostkami w razie planowanego wyjazdu i uchronić się od popełnienia jakiegoś ogromnego, kulturalnego faux pas, choć przyznać należy też, że Chińczycy są pod tym względem raczej wyrozumiali i nie będą mieli problemu z tolerowaniem naszej niewiedzy.
Jednym z najbardziej fascynujących aspektów chińskiej kultury jest natomiast fakt, że ona oczywiście radykalnie różni się od naszej, zachodniej. Już samo czytanie o konkretnych różnicach wydaje się być fascynujące, a trzeba przy tym naturalnie zaznaczyć, że jest to wiedza niezbędna każdej osobie, która chciałaby wyjechać do Chin.
Przykładowo – w zachodnim kręgu kulturowym jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że w restauracji rozmawiamy dosyć zdawkowo i przygaszonym tonem, żeby nie przeszkadzać innym w posiłku. W Chinach właściciel lokalu, w którym panuje grobowa cisza, jest uznawany za niekompetentnego, toteż w każdej restauracji panuje ogromny gwar i huk rozmów i jest to uważane za coś normalnego i pożądanego. Szczególnie ciekawą różnicą wydaje się być to, jakie przeciętna, chińska jednostka ma o sobie wrażenie. Naturalnym dla niej jest mówienie z uśmiechem o rzeczach, które w zachodniej kulturze są po prostu smutne. Ba, to nie dotyczy tylko szczególnych okoliczności – niemile widziane jest narzekanie na cokolwiek, nawet na pogodę.
W pracy szef nie jest dla niej żadnym kolegą – to prawdziwy pan i władca, autorytet godny wszelkiego szacunku i zapatrywania się weń. W Chinach niemalże nie istnieje indywidualistyczny styl życia – dzieci są wychowywane w duchu solidaryzmu społecznego i umiejętności działania nie tyle w grupie, co po prostu dla dobra całego społeczeństwa. Chińczycy nie uznają nigdy swojego własnego dobra i spełnienia za najwyższy możliwy priorytet – najważniejsze jest dobro ogółu, nawet jeśli będą oni na takiej postawie w jakiś sposób stratni. Indywidualizm i inne oznaki choćby zdawkowego egoizmu są widziane raczej negatywnie i mogą wręcz zostać uznane za coś w rodzaju knowań przeciwko państwu. Dzieci w ogóle są dosyć ważne dla Chińczyków (nawet pomimo państwowych ustaw ograniczających dzietność), bo stanowią dla nich coś w rodzaju emerytury i zabezpieczenia na przyszłość – chiński emeryt nie spaceruje nigdy z pieskiem, zawsze z całym sercem odda się pomocy przy wychowywaniu wnuków – pomoc ta jest wręcz wymagana, a nie tylko mile widziana. Swoją drogą, pieskiem nie zainteresuje się nie tylko ze względu na inne priorytety – chyba najbardziej przykrym aspektem kultury wschodniej jest fakt, że pies może być weń traktowany jako zwierzę rzeźne. W Chinach jednakże absolutnie nie jest tak źle – za coś powszechnego jedzenie psów uznaje się w zaledwie jednej, południowo-wschodniej prowincji.
Wracając jeszcze do natury Chińczyków, istnieją dwa ciekawe aspekty ich życia. Pierwszą, szczególnie charakterystyczną, jest punktualność. W Polsce punktualność oznacza przybycie dokładnie na ustaloną godzinę – w Chinach istnieją wokół tej godziny pewne widełki, w ramach których można się spóźnić bez jakichkolwiek konsekwencji. W Polsce problemy rozwiązuje się, bezpośrednio oddziałując na ich źródło – w Chinach ludzie szukają sposobu obejścia problemu tak, by w miarę możliwości się z nim nie konfrontować i uniknąć wszelkich negatywnych skutków. Chińskie posiłki mają być sycące i gorące – o każdej porze. Na Zachodzie uznaje się śniadania i kolacje jedzone „na zimno”, Chińczycy nie potrafiliby wyobrazić sobie takiej sytuacji. Słyną oni też z tego, że w bardzo pokrętny sposób wyrażają swoje zdanie – w taki sposób, by w miarę możliwości nie urazić uczuć swojego rozmówcy. Znanym absurdem są na przykład historie, w których właściciel restauracji z pokornym uśmiechem i przy użyciu całego potoku słów wyprasza klienta z tatuażami, mówiąc mu, że nie ma wolnych miejsc – mimo że wszystkie miejsca w lokalu są przecież puste.
Ciekawostką można natomiast nazwać fakt, jak w Chinach funkcjonują kolejki. Na Zachodzie jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że ustawiamy się jeden po drugim i pokornie czekamy na swoją kolej – w chińskiej kulturze wygląda to natomiast tak, że przed konkretnym punktem ustawia się całe, chaotyczne zbiegowisko i ludzie zaczynają się w szalony sposób przepychać do wejścia. Z zewnątrz wygląda to wręcz karykaturalnie, ale zdecydowanie ma swój niezaprzeczalny urok. Paradoksalnie, chińska impreza wygląda natomiast zawsze w sposób uporządkowany – ludzie przy muzyce bawią się najczęściej w kołach na kilkadziesiąt osób, a nie w parach lub pojedynczo, tak jak to ma miejsce na Zachodzie.
Chiny – wycieczka do tego kraju naprawdę może być fascynującą przygodą. Już na bazie tych kilku ciekawostek widać, że przekraczając granice tego państwa, wkraczamy na dobrą sprawę w zupełnie inny świat. Z całą pewnością warto wybrać się doń i doświadczyć go na własnej skórze.
